Chan ru naq inkʼaʼ taawanq li xiwxiwil choʼq aawe .
- Kanaaqex chi tuqtu eech’ool ut meeq’etq’etiheb’ chi moko cheeram ruheb’ laj k’anjel malaj eb’ laj k'anjel re k'aak'alenk tenamit.
- Maak’e li tik’ti’ chi moko taak’e li b’alaq’il hu.
- Kawresi aawib’ ut laa junkab’aal wi ta te’chape’q. K’e sa’ aach’ool li rajlil li b'oq'leb'aal ch'iich re laa junkab’al ut laa nawol chaq'rab'. B’aanu li k’uub’anb’il na’leb’ re li ajel ajel ru wi wankeb’ laa kok’al malaj wi neke’xk’ul li b’an.
Laak’ulub’
- Wank aak’ulub’ chi ch’anch’o. Wi taawaj roksinkil li k’ulub’ej a’an, ye chi kaw xyaab’ aakux. (Sa’ junjunq li teep, maare tento naq taak’e laa k’ab’a’ wi taapatz’manq aawe naq taaye anihat).
- Moko aajel ta ru naq taakʼulubʼa naq teʼxtzʼil rix aawibʼ chi moko laa kʼaʼaq re ru, abʼan ebʼ laj k'anjel re k'ak'alenk tenamit naru nekeʼxsakʼ laa tʼikr wi nekeʼxkʼa'uxla naq wank junaq li kʼanjelobʼaal.
- Wi tatchape’q xb’aaneb’ laj k'anjel re k'aak'alenk tenamit, wank aak’ulub’ chi xsik’b’al junaq aj nawol chaq’rab’ li xaqab’anb’il xb’aan li awa’b’ejilal.
- Wi’ wankat sa’ tz’alam xb’aan li K'aak'alenk tenamit (ICE) , wank aak’ulub’ chi xpatz’b’al aawe junaq aj nawol chaq’rab’, ab’an li awa’b’ejilal moko teneb’anb’il ta sa’ xb’een naq tixk’e aawe junaq aj nawol chaq’rab’. Naru taapatz’ jun xtusulaleb’ li xk'ab'a'eb' re ru li maak’a’ xtz’aq malaj li ink’a’ jwal terto xtz’aq.
- Moko aajel ta ru naq taasume li patz’om chirix b’ar xatyo’la, ma laa’at aj ralch’och’ re li tenamit U.S., malaj chan ru naq xat-ok sa’ li tenamit. (Wankeb’ li chaq’rab’ jalan jalanq sa’eb’ li nub’aal re li tenamit ut sa’eb’ li re, ut choq’ reheb’ li junjunq chi poyanam li wankeb’ sa’ junjunq li visa re li ink’a’ neke’chal sa’ jalan chik tenamit, jo’eb’ laj b’e ut li neke’xik chi k’anjelak).
Kʼaru taabʼaanu wi tatchapeʼq malaj tattzʼapeʼq .
- Ye naq taawaj kanaak chi ch’anch’o ut patz’ jun aj ilol chaq’rab’ sa’ junpaat. Maak’e junaq xch’olob’ankil malaj xkuyb’al xmaak. Maaye k’a’ruhaq, maak’e laawuq’, malaj k’uub’anb’il k’a’ruhaq chi maak’a’ junaq aj nawol chaq’rab’.
- Wi ak xachapmank xb’aaneb’ laj k'anjel re k'ak'alenk tenamit, wank aak’ulub’ chi b’oqok sa’ li ulul ch’iich’ sa’ laa tenamit. Eb’ laj puub’ ink’a’ naru neke’ab’ink wi nakab’oq jun aj nawol chaq’rab’.
- Wi’ xat-ok chi chapmank xb’aan lak K'anjel re li tenamit ICE, wank aak’ulub’ chi aatinak rik’in laa consulado malaj naq junaq aj k’anjel tixye re li consulado naq xat-ok chi chapmank.
- Jultik aawe laa ajl re li q'axok ch'ooch'(ajl A”) ut k’e reheb’ laa junkab’al. Taatenq’aheb’ li komon sa’ laa junkab’al chixtawb’al aawe.
- K’uula jun xjalam-uuch laa hu re ok sa’ li tenamit rik’in anihaq li nakak’ojob’ aach’ool rik’in.
- Wi laa’at maawa’at aj ralch’och’: Patz’ re laa nawol chaq'rab' chirix li k’a’ ru naxk’am chaq junaq li raqb’a aatin malaj li xpatz’b’al li chaq’rab’ sa’ xb’een laa wanjik sa’ li tz'ilonel aj q'axol ch'ooch'. Maa’aatinaq chirix laa wanjik sa’ li rik’in tz'ilonel aj q'axol ch'ooch' anihaq chik, ka’ajwi’ rik’in laa nawol chaq'rab'. Naq wankat sa’ tz’alam, naru tatwulaq jun aj k’anjel re li tz'ilonel aj q'axol ch'ooch'. Maak’e xsumenkil li patz’om chi moko xyiib’ankil junaq li k’a’aq re ru naq toj maji’ nakat-aatinak rik’in junaq aj nawol chaq’rab’. Yaab’asi chi tz’aqal re ru chixjunileb’ li hu. Wi ink’a’ nakataw ru malaj ink’a’ nak tru chirilb’aleb’ ru li hu, ye re laj k’anjel naq na’ajman ru jun aj jalol ru aatin.
Wi nakaapaab’ naq xe’xq’et laa k’ulub’ .
- Tz’iib’a chixjunil li k’a’ru najultiko’ aawe, jo’ ajwi’ lix retilaal laj k’anjel ut lix ajl li b’eleb’aal ch’iich’, b’arwan li molam reheb’ laj k’anjel, ut yalaq chik li na’leb’. K’ul li resilal li k’anjel choq’ reheb’ laj yehol nawom.
- Wi xat-oso’, sik’ aatenq’ankil rik’in laj b’anonel sa’ junpaat ut chap xjalam-uuch laa rahilal.
- Xk’eeb’al junaq li wech’ok-ib’ chi tz’iib’anb’il rik’in li xmolamil li k’anjel re li molam malaj li xmolamil li wech’ok-ib’ reheb’ li poyanam. Sa’ xk’ihal li na’leb’, naru nakak’e junaq li wech’ok-ib’ chi maak’a’ aak’ab’a’ wi’ taawaj.
Sutq’iik sa’ chixjunil li K’ulub’ej choq’ reheb’ aj q'axol ch'ooch.